Astronomio - la plej grandaj korpoj en nia suna sistemo

deutsch

English

Esperanto

ARCHIV-SEITE von 2007

Ne-oficiala amator-retejo

La plej grandaj ĉielaj korpoj en nia suna sistemo

Ĉielaj korpoj kun Ø > 900 km, komparo de grandeco kun bildoj
Ĉielaj korpoj kun Ø > 400 km, listo kun datumoj
Listo de astronomiaj vortoj en diversaj lingvoj
La nova planedo-difino de la IAU

Listo de la plej grandaj ĉielaj korpoj en nia suna sistemo (nuntempe 89 objektoj) Ĉiuj konataj grandaj korpoj en nia suna sistemo kun minimuma diametro de 400 km; korpoj konataj nur per sia lumeco estas inklusivitaj suben ĝis la absoluta lumeco H = 5,2 - Laste aktualigita je la 3-a de julio 2007 - : 2007 JH₄₃, 2007 JJ₄₃
#	Esperanto		tipo	diametro po km	α	H	maso po Yg	orbita radiuso	orbita periodo
1		Suno	stelo	1391980		-26,8	1989000000	0,00 AU	-
2		Jupitero	5-a planedo	139889 (142984×133700)	52	-9,4	1898700	4,95-5,46 AU	11,863 jaroj
3		Saturno	6-a planedo	116600 (120536×108728)	47	-8,8	568460	9,02-10,05 AU	29,447 jaroj
4		Urano	7-a planedo	50727 (51118×49946)	51	-8,6	86832	18,29-20,10 AU	84,017 jaroj
5		Neptuno	8-a planedo	49246 (49528×48681)	41	-8,3	102430	29,81-30,33 AU	164,79 jaroj
6		Tero	3-a planedo	12742 (12756×12713)	37	-3,8	5973,6	0,98-1,02 AU	1,0000 jaro
7		Venuso	2-a planedo	12104 (12104×12103)	65	-4,2	4868,5	0,72-0,73 AU	0,6152 jaroj
8		Marso	4-a planedo	6788 (6805×6755)	15	-2,9	641,9	1,38-1,67 AU	1,8808 jaroj
9	Ganimedo		Jupitera luno	5262	43	-2,0	148,2	1.070.400 km	7,15 d
10	Titano		Saturna luno	5150	21	-1,2	134,5	1.221.850 km	15,95 d
11		Merkuro	1-a planedo	4879 (4879×4878)	11	-0,2	330,2	0,31-0,47 AU	0,2408 jaroj
12	Kalistoo		Jupitera luno	4821	17	-1,0	107,6	1.882.700 km	16,69 d
13	Ioo		Jupitera luno	3643 (3660×3637×3631)	63	-1,6	89,32	421.600 km	1,77 d
14		Luno	Tera luno	3475 (3476×3476×3472)	12	0,2	73,47	384.405 km	27,32 d
15	Eŭropo		Jupitera luno	3122	67	-1,3	48,0	670.900 km	3,55 d
16	Tritono		Neptuna luno	2707	76	-1,1	21,47	354.760 km	-5,88 d
17	(136199) Eriso		nanplanedo	2400 ±100 ?	86	-1,2	16,6	37,93-97,53 AU	557,42 jaroj
18		(134340) Plutono	nanplanedo	2306 ±20	58	-0,7	12,7	29,68-49,93 AU	251,1 jaroj
19	(136472) 2005 FY₉		TNO	1800 ±200 ?	80	-0,3	?	38,45-52,76 AU	307,99 jaroj
20	Titanjo		Urana luno	1578	27	1,1	3,53	463.300 km	8,71 d
21	Reo		Saturna luno	1528	65	0,2	2,32	527.040 km	4,52 d
22	Oberono		Urana luno	1523	23	1,3	3,01	583.519 km	13,46 d
23	(136108) 2003 EL₆₁		TNO	1493 (1960×1520×1000) ?	70	0,2	4,20	35,03-51,55 AU	284,8 jaroj
24	(90377) Sedno		disdiskano	1490 ±310 ?	30	1,6	1,7 - 6,1	76,16 - 892 AU	10650,6 jaroj
25	Japeto		Saturna luno	1436	27	0,8	1,97	3.561.300 km	79,33 d
26	(90482) Orkuso		plutoneto	1360 ±520 ?		2,3	0,6 - 0,7	30,56-48,04 AU	246,4 jaroj
27	(50000) Kvavaro		TNO	1260 ±50 ?	10	2,6	1,0 - 2,6	41,99-45,22 AU	288,0 jaroj
28	Ĥarono		Plutona luno	1212 ±3	37	4,5	1,52	19.405 km	6,39 d
29	Umbrielo		Urana luno	1169	21	2,3	1,17	266.300 km	4,14 d
30	Arielo		Urana luno	1158 (1162×1156×1155)	39	1,4	1,35	190.900 km	2,52 d
31	Diono		Saturna luno	1118	55	1,1	1,10	377.396 km	2,74 d
32	Tetiso		Saturna luno	1060 (1071×1056×1052)	80	0,8	0,62	294.619 km	1,89 d
33		(1) Cereso	nanplanedo	953 (975×975×909)	11	3,3	0,94	2,54-2,99 AU	4,5998 jaroj
	(55637) 2002 UX₂₅		TNO	840 ??	8	3,6	0,8	36,56-48,55 AU	277,6 jaroj
	(84522) 2002 TC₃₀₂		disdiskano/2:5	800 ±380 ?	>5	3,9	?	39,07-70,97 AU	408,2 jaroj
	2002 MS₄		TNO	800 ??		3,7	?	36,10-47,79 AU	271,7 jaroj
	2003 MW₁₂		TNO	765 ??		3,8	?	39,58-52,41 AU	311,9 jaroj
	2006 QH₁₈₁		disdiskano	765 ??		3,8	?	38,89-87,21 AU	500,6 jaroj
	(145452) 2005 RN₄₃		TNO	730 ??		3,9	?	40,63-42,55 AU	268,2 jaroj
	2003 AZ₈₄		TNO	730 ??		3,9	?	32,27-46,55 AU	247,4 jaroj
	(55636) 2002 TX₃₀₀		TNO	709 ?	>8	3,3	?	37,80-48,52 AU	283,5 jaroj
	(55565) 2002 AW₁₉₇		TNO	700 ±50 ?	17	3,3	?	41,04-53,47 AU	324,8 jaroj
	(90568) 2004 GV₉		TNO	697 ??		4,0	?	38,77-45,63 AU	274,1 jaroj
	(145453) 2005 RR₄₃		TNO	697 ??		4,0	?	37,18-48,96 AU	282,7 jaroj
	(120178) 2003 OP₃₂		TNO	666 ??		4,1	?	38,62-48,00 AU	285,0 jaroj
	(42301) 2001 UR₁₆₃		disdiskano	636 ??		4,2	?	36,77-66,16 AU	369,2 jaroj
	(84922) 2003 VS₂		TNO	636 ??		4,2	?	36,43-42,11 AU	246,1 jaroj
	1996 TL₆₆		disdiskano	630 ?	10	5,4	0,26 ?	35,02-130,0 AU	749,5 jaroj
	(20000) Varuno		TNO	600 ±150 ?	20	3,7	0,59 ?	40,59-45,12 AU	280,6 jaroj
	2003 QW₉₀		TNO	580 ??		4,4	?	40,36-47,05 AU	288,9 jaroj
	(119951) 2002 KX₁₄		TNO	580 ??		4,4	?	37,38-40,67 AU	243,8 jaroj
	(120347) 2004 SB₆₀		TNO	580 ??		4,4	?	37,45-46,59 AU	272,4 jaroj
	(145451) 2005 RM₄₃		disdiskano	580 ??		4,4	?	35,10-145,0 AU	854,5 jaroj
	(19521) Ĥaoso		TNO	560 ?	>4	4,9	?	40,95-50,13 AU	307,4 jaroj
	(19308) 1996 TO₆₆		TNO	554 ??		4,5	?	37,98-48,48 AU	284,2 jaroj
	(120348) 2004 TY₃₆₄		TNO	554 ??		4,5	?	36,21-41,27 AU	241,1 jaroj
	2004 XR₁₉₀		disdiskano	554 ??		4,5	?	51,05-63,63 AU	434,2 jaroj
	(2) Palaso		ĈZ-asteroido	534 (574×526×501)	16	4,0	0,24	2,14-3,41 AU	4,61 jaroj
	2004 PR₁₀₇		TNO	529 ??		4,6	?	38,98-52,52 AU	309,4 jaroj
	2002 KW₁₄		TNO	529 ??		4,6	?	37,32-56,84 AU	323,0 jaroj
	(144897) 2004 UX₁₀		TNO	529 ??		4,6	?	37,24-40,57 AU	242,6 jaroj
	2007 JH₄₃		TNO	529 ??		4,6	?	40,21-47,72 AU	291,5 jaroj
	(4) Vesto		ĈZ-asteroido	517 (560×544×448)	42	3,1	0,27	2,15-2,57 AU	3,63 jaroj
	(26375) 1999 DE₉		disdiskano/2:5	505 ??		4,7	?	32,32-78,87 AU	414,5 jaroj
	2001 QF₂₉₈		TNO	505 ??		4,7	?	34,92-43,77 AU	246,8 jaroj
	(145480) 2005 TB₁₉₀		disdiskano	505 ??		4,7	?	46,22-105,0 AU	657,5 jaroj
	Encelado		Saturna luno	504 (513×503×497)	99	2,2	0,10	238.020 km	1,37 d
	(24835) 1995 SM₅₅		TNO	483 ??		4,8	?	37,41-45,90 AU	268,9 jaroj
	2000 CN₁₀₅		TNO	483 ??		4,8	?	40,36-48,82 AU	297,7 jaroj
	(38628) Hujo		plutoneto	480 ±50 ?	11	4,7	?	28,54-50,97 AU	250,6 jaroj
	(28978) Iksiono		plutoneto	475 ±75 ?	37	3,2	?	30,08-49,28 AU	250,0 jaroj
	Mirando		Urana luno	471 (480×468×466)	32	3,5	0,07	129.872 km	1,41 d
	2003 QX₁₁₃		TNO	461 ??		4,9	?	37,17-62,09 AU	349,6 jaroj
	2007 JJ₄₃		TNO	461 ??		4,9	?	42,16-45,45 AU	289,9 jaroj
	2002 CY₂₄₈		TNO	440 ??		5,0	?	39,30-53,01 AU	313,6 jaroj
	2002 XV₉₃		plutoneto	440 ??		5,0	?	34,23-44,18 AU	245,5 jaroj
	(120132) 2003 FY₁₂₈		TNO	440 ??		5,0	?	37,09-62,31 AU	350,4 jaroj
	(82075) 2000 YW₁₃₄		disdiskano	440 ??		5,0	?	41,17-74,19 AU	438,0 jaroj
	Proteo		Neptuna luno	420 (440×416×404)	10	5,6	0,05	117.647 km	1,12 d
	(119979) 2002 WC₁₉		TNO/1:2	420 ??		5,1	?	35,23-60,05 AU	328,8 jaroj
	(79360) 1997 CS₂₉		TNO	420 ??		5,1	?	43,28-44,36 AU	290,0 jaroj
	1999 CD₁₅₈		TNO	420 ??		5,1	?	37,28-50,03 AU	288,4 jaroj
	(10) Higieo		ĈZ-asteroido	412 (500×385×350)	7	6,1	0,09	2,76-3,51 AU	5,56 jaroj
	Disnomio		Erisa luno	406 ?? vidu	50	3,1	?	37.370 km	15,77 d
	(26181) 1996 GQ₂₁		disdiskano	401 ??		5,2	?	38,29-151,0 AU	920,8 jaroj
	2003 UZ₁₁₇		TNO	401 ??		5,2	?	38,39-49,69 AU	292,3 jaroj
	2006 HH₁₂₃		disdiskano	401 ??		5,2	?	29,88-81,54 AU	415,8 jaroj
	Mimaso		Saturna luno	397 (418×392×383)	77	3,0	0,04	185.520 km	0,94 d
	(47171) 1999 TC₃₆		TNO	375 ±50 ?	15	4,9	?	30,57-48,06 AU	246,5 jaroj
#	Esperanto		tipo	diametro po km	α	H	maso po Yg	orbita radiuso	orbita periodo

ruĝa nomo: "nova membro" en nia suna sistemo, eltrovita ekde 1995 (Σ 55), la datumoj ŝanĝas kontinue pro novaj mezuradoj,
nigra nomo: jam 1994 konata (Σ 34), la datumoj estas relative stabilaj kaj certigitaj per jarcent-longaj mezuradoj,
diametro = meza diametro, eventuale kun neprecizeco, en krampoj diametro en du aŭ tri aksoj - la lasta nombro estas la pola diametro,
α = meza geometra albedo po procentoj, mezuro kiom da lumo estas reflektita per la korpo, ofte nur opiniita,
nombroj kun "??" estas precipe necertaj, ĉar ili baziĝas nur sur mezurado de la vida lumeco plus la standarda supozo de albedo (9 procentoj),
H = absoluta lumeco (kaze de ne-mem-lumantaj korpoj dependas nur de sia grandeco kaj de sia albedo),
maso: 1 Yg = 1 Yotagramo = 10e24 g = 10e21 kg = 1 biliono megatunoj = 1 triliardo kg
(pro tio ke la usonanoj uzas nek la internacian tunon nek la internacian bilionon aŭ triliardon, en la usona angla ankaŭ "= 1 sextillion kg"),
orbita radiuso okaze de sunaj satelitoj: plej malgranda sundistanco (perihelio) - plej granda sundistanco (aphelio) po AU,
orbita radiuso okaze de lunoj: meza orbita radiuso po km,
AU = Astronoma Unuo = meza distanco tero-suno = 149.597.870,691 km,
orbita periodo = sidera orbita periodo, mezurita kontraŭ la stela malantaŭo, okaze de lunoj indikita po d = latine "dies" = ter-tago

nomo de tipo	signifo
centrala korpo de sunsistemo: stelo	ĉiela korpo, kiu mem aktive elsendas radiadon, kies energio estas produktata per atoma fuzio
granda satelito de la suno: planedo	primara satelito de la suno kun la eco de havi sufiĉan graviton por formigi sin ronde, kaj de esti klariginta sian orbitan najbarecon de konkurintaj korpoj
mezgranda satelito de la suno: nanplanedo	primara satelito de la suno kun la eco de havi sufiĉan graviton por formigi sin ronde, kaj de ne esti klariginta sian orbitan najbarecon de konkurintaj korpoj
malgranda satelito de la suno: sunsistemkorpeto ĈZ-asteroido TNO plutoneto TNO/1:2 disdiskano disdiskano/2:5	primara satelito de la suno sen sufiĉe da maso por esti planedo aŭ nanplanedo, ĝenerala nomo sunsistemkorpeto = malgranda sunsistemkorpo, inkluzivas "asteroidojn" kaj "kometojn", speciala kazo ĈZ-asteroido = ĉefzona asteroido = sunsistemkorpeto kun orbito inter Marso kaj Jupitero, speciala kazo TNO = transneptuna objekto = sunsistemkorpeto kun orbito for de la Neptuna orbito, speciala kazo TNO/2:3 = TNO kun 2:3-resonanco kun Neptuno, kiel Plutono, ankaŭ nomata plutoneto, speciala kazo TNO/1:2 = TNO kun 2:4- respektive 1:2-resonanco kun Neptuno, speciala kazo disdiskano = TNO kun orbito ene de la "disdisko", angle "scattered disc", speciala kazo disdiskano/2:5 = TNO kun 2:5-resonanco kun Neptuno, kun orbito ene de la "disdisko"
satelito de satelito: "luno"	ĉiela korpeto, kiu ne orbitas primare ĉirkaŭ la suno, sed ĉirkaŭ alia ĉiela korpo

"Nanplanedo-kandidatoj" estas relative grandaj sunsistemkorpetoj, kiuj atendas la rekonon de la IAU kiel nanplanedoj.

Fonto de la nombroj:
La orbitaj datumoj estas prenitaj de la listoj de la Minor Planet Center, la fisikaj datumoj de Vikipedio, kaj de Johnston's Archive.
La supre indikitan orbitan periodon mi derivis el la perihelia kaj aphelia datumoj, kaj la
absolutan lumecon H de la supozita grandeco kaj la supozita albedo, se ne jam konata el aliaj fontoj.

→ La orbita periodo po jaroj estas proporcia al √(a³), a = granda duon-akso po AU = (perihelia distanco + aphelia distanco) / 2
→ La meza diametro = (ekvatora diametro + ekvatora diametro + pola diametro) / 3
→ La absoluta lumeco H = [suna lumeco = -26,8] - 5 × log ( √([albedo]) × [meza diametro po km] / 2 / 149.600.000 )
log = decimala logaritmo

Estimante la diametron de Disnomio
Se la diametro de Eriso estas ĉirkaŭ 2400 km kaj la videbla lumeco de Disnomio estas 1/60 de la lumeco de Eriso, la diametro de Disnomio endas ĉirkaŭ 310 km - se ambaŭ korpoj havas la saman albedon. Sed la albedo de Eriso estas ekstreme alta (verŝajne 86%) pro ĝia supozite frostiĝita metana atmosfero, kaj ĝia luno verŝajne ne havas tiun econ - pro tio Disnomio supoze havas malpli alta albedo. Se oni estimas la albedon de Disnomio kiel 50% (tiu nombro estas verŝajne ankoraŭ tro alta, Ĥarono havas nur 37%), ni povas supozi la diametron kiel 310 km × √(86/50) = ĉirkaŭ 406 km.

Komparo de grandeco kun bildoj Listo de astronomiaj vortoj en diversaj lingvoj La nova planedo-difino de la IAU

AVIZO: Ĉiuj informoj en tiu retejo estas korektaj laŭ mia scio, sed estas donataj sen garantio.
Tio estas ne-komerca amator-retejo

Lingvo:

deutsch

English

Esperanto , al mia hobia portalo